ไม่น่าเชื่อเลยจริง ๆ ว่าเราจะอยู่กับโรคโควิด-19 มายาวนานเกินกว่า 1 ปีแล้ว แถมสถานการณ์ก็ยังไม่ดีขึ้นแม้แต่น้อย แทบไม่มีวันไหนที่เราไม่ได้ยินข่าวเกี่ยวกับโรคระบาดนี้เลย แถมยังไม่ใช่แค่ประเทศไทยเท่านั้น แต่เรายังได้รับข้อมูลข่าวสารจากทั่วโลก ดังนั้น English Academy จึงอยากชวนเพื่อน ๆ มาเรียนภาษาอังกฤษโดยเน้นที่คำศัพท์เกี่ยวกับโควิด-19 เพื่อจะได้เข้าใจเวลาอ่านข่าวภาษาอังกฤษไงล่ะ
1. Airborne
(ADJ.) ที่มาทางอากาศ หรือที่ลอยในอากาศ ส่วนใหญ่คำนี้จะปรากฏอยู่ในข่าวที่เกี่ยวกับการแพร่กระจายเชื้อโคโรนาไวรัส ซึ่งมักจะใช้คู่กับคำว่า Aerosol ที่แปลว่าละอองฝอยในอากาศ
ตัวอย่าง (จาก www.bmj.com)
WHO was initially adamant that airborne transmission of SARS-CoV-2 was not possible.
ในขั้นต้นองค์การอนามัยโลกยืนกรานว่าการแพร่กระจายทางอากาศของเชื้อไวรัสซาร์สซีโอวีทูนั้นเป็นไปไม่ได้
2. Booster
(N.) ยาฉีดกระตุ้นเพื่อให้ยาที่ฉีดไว้ออกฤทธิ์ หรือมีผลคุ้มกันต่อเนื่อง เพื่อน ๆ จะเห็นคำนี้บ่อย ๆ ในบทความเกี่ยวกับข่าวของวัคซีนโควิด-19 ส่วนใหญ่จะใช้อธิบายตัววัคซีนเข็มที่สามซึ่งเป็นเข็มกระตุ้น (เพื่อน ๆ สามารถอ่านเกี่ยวกับวัคซีนโควิด-19 ได้ ที่นี่)
ตัวอย่าง (จาก The Thaiger)
The AstraZeneca Covid-19 vaccine has been approved to be used as a third “booster” shot as well as a second dose for those who have been injected with a dose of the Sinovac vaccine.
วัคซีนโควิด-19 ยี่ห้อแอสตร้าเซนเนก้า ได้รับการอนุมัติให้ใช้เป็นวัคซีนกระตุ้นเข็มที่สาม และยังสามารถเป็นวัคซีนเข็มที่สองสำหรับคนที่เคยฉีดวัคซีนซิโนแวคไปแล้ว 1 เข็มได้เช่นกัน
3. Cluster
(N.) กลุ่ม, ฝูง ส่วนใหญ่เพื่อน ๆ จะได้ยินคำนี้ในข่าวที่เกี่ยวกับการแพร่ระบาดของเชื้อโคโรนาไวรัสในชุมชนต่าง ๆ
ตัวอย่าง (จาก Bangkok Post)
The Centre for Covid-19 Situation Administration said Bangkok had found three new clusters at living quarters for construction workers.
ศูนย์บริหารสถานการณ์แพร่ระบาดของโรคติดเชื้อไวรัสโคโรนา 2019 (ศบค.) กล่าวว่า พบคลัสเตอร์ 3 กลุ่มใหม่ในกรุงเทพฯ บริเวณที่พักอาศัยของคนงานก่อสร้าง
4. Contactless
(ADJ.) ไร้การสัมผัส ถ้าเป็นในส่วนของประเทศไทยเรา เพื่อน ๆ อาจเห็นคำนี้บ่อย ๆ ในแอปพลิเคชันสำหรับสั่งอาหาร โดยมักใช้ว่า Contactless delivery ซึ่งหมายถึง การจัดส่งสินค้าแบบไร้การสัมผัสนั่นเองตัวอย่าง (จาก The Thaiger)
GrabFood has introduced the “contactless delivery” to ensure the hygiene and health of customers during the Covid-19 crisis
แกร็บฟู้ดแนะนำบริการใหม่ “การจัดส่งสินค้าแบบไร้การสัมผัส” เพื่อความปลอดภัยด้านสุขอนามัยและสุขภาพของลูกค้าในวิกฤตการณ์โควิด-19
5. Contagious / Infectious
Contagious (ADJ.) หมายถึง ติดต่อหรือแพร่กระจายเชื้อกันได้ทั้งทางตรงและทางอ้อมด้วยการสัมผัสผู้ที่ติดเชื้อหรือสิ่งที่มีเชื้อ ในขณะที่ Infectious (ADJ.) หมายถึง ที่ติดเชื้อ หรือสามารถทำให้เกิดการติดเชื้อได้ โดยสองคำนี้ดูเผิน ๆ คล้ายกันมาก ๆ แต่จริง ๆ แล้วต่างกันเล็กน้อย ยกตัวอย่างเช่น หากเพื่อน ๆ เกิดอาการอาหารเป็นพิษ ซึ่งเกิดจากการติดเชื้อ (Infectious) แต่ไม่สามารถติดต่อไปยังผู้อื่นได้ (Contagious) เป็นต้น
ตัวอย่าง (จาก Medical News Today)
One 2021 review from The Lancet suggests that a person with COVID-19 is most contagious in the first week of illness.
บทวิจารณ์ที่เขียนขึ้นในปี 2564 จากวารสารทางการแพทย์ออนไลน์เดอะแลนเซ็ตเสนอแนะว่า ผู้ที่เป็นโรคโควิด-19 จะสามารถแพร่กระจายเชื้อได้มากที่สุดในช่วงสัปดาห์แรกที่ป่วย
ตัวอย่าง (จาก Centers for Disease Control and Prevention)
Available data indicate that adults with mild to moderate COVID-19 remain infectious no longer than 10 days after symptom onset. Most adults with more severe to critical illness or severe immunocompromise likely remain infectious no longer than 20 days after symptom onset.
จากข้อมูลที่มีอยู่พบว่า ผู้ใหญ่ที่ติดเชื้อโควิด-19 เล็กน้อยถึงปานกลาง ยังคงติดเชื้อได้ไม่เกิด 10 วันหลังจากเริ่มมีอาการ ส่วนผู้ใหญ่ส่วนใหญ่ที่ติดเชื้อในระดับรุนแรงไปจนถึงป่วยวิกฤติ หรือมีภูมิคุ้มกันบกพร่องขั้นร้ายแรง มักจะติดเชื้อต่อได้ไม่เกิน 20 วันนับจากเริ่มมีอาการ
6. Droplet
(N.) หยดเล็ก ๆ, ละออง เพื่อน ๆ จะได้ยินคำนี้ในข่าวเกี่ยวกับการแพร่กระจายของเชื้อโคโรนาเช่นเดียวกับคำว่า Airborne โดยส่วนใหญ่ ๆ จะใช้ในบทความหรือข่าวเดียวกันด้วย
ตัวอย่าง (จาก Straits Times)
There are three main modes of transmission: airborne transmission - where people get infected over long distances by inhaling very fine respiratory droplets carried by the air and aerosolized particles; transmission through contact with droplets; and the touching of contaminated surfaces.
รูปแบบของการแพร่กระจายเชื้อมีอยู่ 3 รูปแบบด้วยกัน ได้แก่ การแพร่กระจายเชื้อทางอากาศ ที่ผู้คนสามารถติดเชื้อได้แม้จะอยู่ในระยะที่ห่างกัน โดยการหายใจเอาละอองละเอียดรวมถึงอนุภาคขนาดเล็กของเชื้อโรคที่อยู่ในอากาศเข้าไป, การแพร่กระจายเชื้อผ่านการสัมผัสละอองของเชื้อโรค และการสัมผัสพื้นผิวที่เจือปนด้วยเชื้อโรค
7. Herd immunity
Herd (N.) ฝูงคน, กลุ่มคน
Immunity (N.) ภูมิคุ้มกันโรค
เมื่อนำคำทั้งสองคำมารวมกันแล้วหมายถึง ภูมิคุ้มกันโรคระดับหมู่หรือกลุ่มคน ซึ่งเพื่อน ๆ น่าจะเคยเห็นคำนี้บ่อย ๆ ในช่วงที่เกิดการระบาดของเชื้อโรโคนาไวรัสใหม่ ๆ (อ่านเรื่องของ Herd Immunity เพิ่มเติมได้ที่นี่)
ตัวอย่าง (จาก nature.com)
About 50% of Israel’s population has so far been fully vaccinated against COVID-19, yet herd immunity remains elusive.
ประชากรอิสราเอลประมาณร้อยละ 50 ได้รับการฉีดวัคซีนป้องกันโรคโควิด-19 ครบโดสแล้ว แต่สำหรับการการเกิดภูมิคุ้มกันแบบหมู่นั้น ยังไม่มีคำตอบที่ชัดเจน
8. Isolation / Quarantine
Isolation (N.) การแยกออก, การแยกตัวออก, การปลีกตัว
Quarantine (N.) การแยก/กักกันคน/สัตว์เพื่อป้องกันการแพร่ของโรคติดต่อ
สำหรับข่าวเกี่ยวกับโควิด-19 มักใช้คำว่า Isolation กับการแยกตัวผู้ที่ติดเชื้อไวรัสโคโรนา (ได้รับผลเป็นบวก) ออกมาจากผู้ที่ไม่ติดเชื้อ แม้ว่าจะอยู่ในบ้านเดียวกันก็ตาม ซึ่งในปัจจุบันมีการใช้คำศัพท์ Self-isolation Home-isolation หรือการกักตัวที่บ้านของผู้ที่ติดเชื้อ และ Community-isolation หรือการกักตัวในพื้นที่รวมของหมู่บ้าน ส่วน Quarantine จะใช้กับการแยกตัวผู้ที่มีความเสี่ยงสูง อาจเป็นผู้ที่เคยใกล้ชิดผู้ติดเชื้อ หรืออยู่ในพื้นที่ที่มีการระบาดสูง โดยในปัจจุบันมีการใช้คำว่า Self-quarantine Home-quarantine และ Stated-quarantine โดยคำหลังแปลว่าการกักตัวในสถานที่ที่ภาครัฐกำหนดให้
ตัวอย่าง (จาก Bangkok Post)
Home and community isolation will be implemented for asymptomatic Covid-19 patients and those with mild symptoms in the capital.
การกักตัวที่บ้านและชุมชนจะถูกนำไปปฏิบัติกับผู้ป่วยโรคโควิด-19 แบบไม่แสดงอาการ รวมถึงผู้ป่วยที่มีอาการไม่มากที่อาศัยอยู่ในเมืองหลวง
ตัวอย่าง (จาก vnexpress)
Vietnam had increased the quarantine period to 21 days on May 5 as a strengthened safety precaution following a spike in Covid-19 infections.
ประเทศเวียดนามได้เพิ่มระยะเวลาการกักตัวเป็น 21 วันเมื่อวันที่ 5 เมษายนที่ผ่านมา เพิ่มเสริมความปลอดภัยของแนวทางการป้องกัน ให้สอดคล้องกับการเพิ่มขึ้นอย่างรวดเร็วของการติดเชื้อโคโรนาไวรัส
9. Jab
(N.) การฉีดยา (แต่ในความหมายทั่ว ๆ ไปอาจหมายถึง ทิ่ม แทง กระทุ้ง ก็ได้) เพื่อน ๆ จะได้เห็นคำนี้บ่อย ๆ เมื่ออ่านข่าวเกี่ยวกับการฉีดวัคซีน
ตัวอย่าง (จาก Bangkok Post)
The government plans to administer about 10 million Covid-19 vaccine doses next month, with Bangkok to get the largest share and at least 70% of people in Phuket to receive their second jab, according to a senior spokesman.
โฆษกอาวุโสกล่าวว่า รัฐบาลวางแผนให้บริการวัคซีนโควิด-19 จำนวน 10 ล้านโดสในเดือนหน้า โดยกรุงเทพมหานครจะได้ส่วนแบ่งมากที่สุด อีกทั้งประชาชนชาวภูเก็ตอย่างน้อยร้อยละ 70 จะได้รับการฉีดวัคซีนเข็มที่สอง
10. Lockdown
(N.) กฎหมายหรือข้อบังคับฉุกเฉินว่าด้วยการจำกัดบริเวณของบุคคล เพื่อควบคุมการติดต่อของโรค คำศัพท์คำนี้เพื่อน ๆ คงได้ยินเป็นคำทับศัพท์ภาษาไทยว่า “ล็อกดาวน์” มากกว่าคำแปล
ตัวอย่าง (จาก Bangkok Post)
A lockdown may be considered to curb the spread of Covid-19 if new cases continue to surge.
หากจำนวนผู้ติดเชื้อยังคงเพิ่มขึ้นอย่างรวดเร็ซ อาจมีการพิจารณาใช้การล็อกดาวน์เพื่อควบคุมการแพร่กระจายของโรคโควิด-19
11. Outbreak / Pandemic / Epidemic
Outbreak (N.) การเกิดขึ้นอย่างเฉียบพลัน
Epidemic (N.) โรคระบาดที่แพร่หลายอย่างรวดเร็ว
Pandemic (N.) โรคระบาดทั่วประเทศหรือทั่วโลก
จากความหมายของคำทั้งสาม จะเห็นได้ว่า Outbreak หรือการเกิดขึ้นอย่างเฉียบพลันของโรค สามารถกลายเป็น Epidemic ได้เมื่อการเกิดขึ้นของโรคนั้นแพร่กระจายไปอย่างรวดเร็วจนกลายเป็นโรคระบาด และถ้าโรคระบาดนั้นแพร่กระจายครอบคลุมไปทั้งประเทศหรือทั่วโลก เราจะเรียกว่า Pandemic นั่นเอง
ตัวอย่าง (จาก WHO)
On this website, you can find information and guidance from WHO Thailand regarding the outbreak of novel coronavirus (COVID-19) that was first reported from Wuhan, China.
คุณสามารถค้นหาข้อมูลและแนวทางจากองค์การอนามัยโลกประจำประเทศไทยเกี่ยวกับการเกิดขึ้นอย่างเฉียบพลันของเชื้อโคโรนาไวรัสสายพันธุ์ใหม่ (โควิด-19) ที่ถูกรายงานครั้งแรกจากเมืองอู่ฮั่น สาธารณรัฐประชาชนจีน
ตัวอย่าง (จาก UN)
The delta variant can make the epidemic curve exponentially.
สายพันธุ์เดลตาสามารถทำให้กราฟของการระบาดเพิ่มขึ้นอย่างรวดเร็ว
ตัวอย่าง (จาก The Thaiger)
The Thai government is being accused of mismanagement related to the Covid-19 pandemic and procurement of vaccines.
รัฐบาลไทยกำลังถูกกล่าวหาว่าบริหารงานผิดพลาดเกี่ยวกับการระบาดไปทั่วประเทศของโรคโควิด-19 และการจัดหาวัคซีนป้องกันโรค
12. Positive / Negative
ขอบคุณรูปภาพจาก U.S. Embassy in the Czech Republic
Positive (ADJ.) เป็นบวก
Negative (ADJ.) เป็นลบ
เพื่อน ๆ น่าจะได้เห็นคำนี้ในหน้าเฟซบุ๊กหรือทวิตเตอร์บ่อย ๆ เวลาที่มีคนโชว์ผลตรวจโควิด-19
ตัวอย่าง (จาก BBC)
Prime Minister Boris Johnson has tested positive for coronavirus and is self-isolating in Downing Street.
บอริส จอห์นสัน นายกรัฐมนตรีได้รับผลตรวจหาเชื้อโคโรนาไวรัสเป็นบวก และได้กักตัว ณ ถนนดาวนิง
ตัวอย่าง (จาก Bangkok Post)
Prime Minister Prayut Chan-o-cha and close aides tested negative for Covid-19 after a reception room maid at the parliament was confirmed infected with the virus.
ประยุทธ์ จันทร์โอชา นายกรัฐมนตรีและนายทหารผู้ช่วยจำนวนหนึ่งได้รับผลตรวจโรคโควิด-19 เป็นลบ หลังจากที่พนักงานประจำห้องในรัฐสภาได้รับการยืนยันว่าติดเชื้อไวรัสโคโรนา
13. Rollout
(N.) เปิดตัว, ออกแสดงครั้งแรก ในประเทศไทยเราอาจจะไม่ได้ยินคำนี้กันเท่าไร แต่ในต่างประเทศนั้นใช้บ่อยมาก ๆ ในข่าวที่พูดถึงการเปิดตัวระบบฉีดวัคซีนโควิด-19
ตัวอย่าง (จาก BBC)
Australia has been one of the world's success stories in its fight against Covid-19, but frustration surrounds its delayed vaccination rollout.
ออสเตรเลียเป็นหนึ่งในประเทศที่ประสบความสำเร็จในการต่อสู้กับโรคโควิด-19 แต่ความไม่พอใจกลับปกคลุมไปทั่วประเทศ อันเนื่องมาจากความล่าช้าในการเปิดตัวฉีดวัคซีน
14. Sandbox
(N.) กระบะทราย แต่ถูกใช้ในเชิงสัญลักษณ์ของการเป็นพื้นที่ปลอดภัยสำหรับการทดลองทำสิ่งใหม่ ๆ แต่สำหรับประเทศไทยนั้นถูกใช้เป็นชื่อโครงการนำร่อง Phuket Sandbox (ภูเก็ต แซนด์บ็อกซ์) เพื่อเปิดทางให้นักท่องเที่ยวต่างชาติเข้ามาประเทศไทย
ตัวอย่าง (จาก The Phuket News)
According to the Sandbox measures, tourists must be tested for [COVID] three times, including the day of arrival, on Day 7 and Day 14, so they can go to other provinces.
ตามมาตรการของโครงการแซนด์บ็อกซ์ นักท่องเที่ยวต้องได้รับการตรวจหาเชื้อ 3 ครั้งด้วยกัน โดยครอบคลุมตั้งแต่วันที่เดินทางมาถึง วันที่ 7 และวันที่ 14 จึงจะสามารถเดินทางไปจังหวัดอื่น ๆ ได้
15. Social distancing
ขอบคุณรูปภาพจาก Voice of America
(N.) การรักษาระยะห่างทางสังคมเพื่อยับยั้งการแพร่เชื้อโคโรนาไวรัส โดยการรักษาระยะห่างทางสังคมนี้ครอบคลุมไปถึงการทำงานที่บ้าน การยกเลิกกิจกรรมต่าง ๆ และรักษาระยะห่างจากผู้อื่นอย่างน้อย 6 ฟุต
ตัวอย่าง (จาก BBC)
Why has the government decided to end social distancing in England?
เพราะเหตุใดรัฐบาลจึงตัดสินใจยกเลิกมาตรการรักษาระยะห่างทางสังคมในประเทศอังกฤษ
16. Side effect
(N.) ผลข้างเคียง ส่วนใหญ่เพื่อน ๆ น่าจะได้ยินในข่าวที่เกี่ยวข้องกับอาการที่เกิดขึ้นหลังจากที่ผู้คนได้รับการฉีดวัคซีนโควิด-19
ตัวอย่าง (จาก verywellhealth)
Lower risk of side effects may encourage vaccination among lower-income individuals who can't afford to miss a day's worth of pay from work.
ผลข้างเคียงที่น้อยลงอาจช่วยกระตุ้นให้เกิดการเข้ารับการฉีดวัคซีนในหมู่ผู้มีรายได้น้อยที่ไม่สามารถเสียรายได้จากการหยุดงานได้
17. Spike
(VT.) เพิ่มขึ้นอย่างรวดเร็วทันทีทันใด ส่วนใหญ่จะถูกใช้ในบทความที่พูดถึงการเพิ่มขึ้นของยอดผู้ติดเชื้อโคโรนาไวรัส
ตัวอย่าง (จาก BBC)
Thailand is currently in the midst of a spike of new infections, reporting a record high of 9,418 on Sunday. The death toll for the previous day stood at 91, also a record number.
ในขณะนี้ประเทศไทยอยู่ท่ามกลางการเพิ่มสูงขึ้นอย่างรวดเร็วของผู้ติดเชื้อรายใหม่ โดยมีรายงานตัวเลขทางสถิติว่าสูงถึง 9,418 รายเมื่อวันอาทิตย์ ส่วนยอดผู้เสียชีวิตในวันก่อนหน้านั้นอยู่ที่ 91 ราย
18. Super-spreader
(N.) ผู้ติดเชื้อที่แพร่สามารถกระจายเชื้อที่ก่อให้เกิดโรค ไปยังผู้ที่ยังไม่ติดเชื้อได้เป็นจำนวนมากกว่าปกติ หากเพื่อน ๆ ยังจำกันได้ เรามักได้ยินคำนี้ในช่วงเริ่มต้นของการระบาด และมักจะใช้เป็นคำทับศัพท์
ตัวอย่าง (จาก livescience)
A so-called superspreader infected at least 37 people at her church with the new coronavirus
หญิงที่ได้รับการขนานนามว่าเป็นซูเปอร์สเปรดเดอร์ ทำให้เกิดการติดเชื้อไวรัสโคโรนาสายพันธุ์ใหม่กับผู้คนที่ไปโบสถ์เดียวกับเธอถึง 37 คน
19. Variant
(N.) สิ่งที่ต่างไปจากรูปแบบปกติ ซึ่งเรามักเรียกง่าย ๆ เป็นภาษาไทยว่าสายพันธุ์ใหม่ ที่เกิดจากการดัดแปลงตัวเองของสายพันธุ์ดั้งเดิม
ตัวอย่าง (จาก bloomberg)
Thailand will start administering the Sinovac Biotech Ltd. and AstraZeneca Plc shots as part of one Covid-19 vaccine regime, in a world first aimed at increasing protection against the more contagious delta variant.
ประเทศไทยเตรียมใช้วัคซีนจากบริษัทซิโนแวค ไบโอเทคและแอสตร้าเซนเนก้า เป็นส่วนหนึ่งของกฎเกณฑ์การใช้วัคซีนโควิด-19 เป็นที่แรกของโลก โดยมุ่งหวังว่าจะสามารถเพิ่มการป้องกันในการต่อสู้กับการแพร่กระจายของสายพันธุ์เดลตาได้
หวังว่าทั้ง 19 คำนี้จะไม่ยากจนเกินไป ไม่แน่นะ...เราอาจเห็นคำศัพท์พวกนี้บนข้อสอบภาษาอังกฤษที่โรงเรียน หรือข้อสอบ O-Net ก็ได้ สำหรับใครที่อยากเรียนภาษาอังกฤษเพิ่มเติม เราแนะนำบทความ 19 Slangs แปลกหูจากประเทศออสเตรเลีย และ American English vs British English: เราใช้ภาษาอังกฤษแบบไหนกันอยู่นะ ลองอ่านกันดูได้เลย
ที่มา :
https://www.cdc.gov/coronavirus/2019-ncov/downloads/COVID-19-Quarantine-vs-Isolation.pdf
https://www.merriam-webster.com/words-at-play/coronavirus-words-guide/isolation-self-isolation
https://www.tmc.edu/news/2020/05/covid-19-crisis-catalog-a-glossary-of-terms/
